I.
Giá trị tác phẩm của tác giả.

1. Xác định tư tưởng của tác phẩm
Việc đầu tiên là xác định rõ chủ đề tư tưởng của
vở kịch, nó truyền đạt giáo dục, tuyên truyền những vấn đề gì để mang lại những
hiểu biết, nhận thức đối với người xem.
2. Giá
trị hiện thực của tác phẩm:
Chủ đề của
vở kịch nhừng hình ảnh được tái hiện lại theo những gì có thực trong cuộc sống
hằng ngày, được tác giả đúc kết và chắt lọc lại. Những phần không có thực được
hư cấu lên để hợp lý hóa những đặc thù của nghệ thuật sân khấu không bịa đặt
phóng đại sự thật hiện thực cuộc sống.
3. Giá
trị chủ đạo của tác phẩm
Đây là điều cực kỳ quan trọng để nhằm thỏa mãn
chức năng giải trí đối với người xem. Nội dung được tác giả đề cập đến phải có
những nút thắt mở, cao trào . Những xung đột trong tác phẩm phải kích thích
người xem, làm cho người xem thích thú.
Ba vấn đề trên, trách nhiệm ban đầu là của tác giả, phải quan tâm để thể hiện nội dung mục đích của mình. Bước đầu phải gây sự thích thú của đạo diễn và diễn viên khi đọc kịch bản.

II. Công
tác đạo diễn
Là người sáng tạo thứ hai đưa tác phẩm văn học kịch thành tác phẩm sân khấu được coi như một viên tổng chỉ huy trận đánh... Là người tổ chức, chỉ đạo xâu chuỗi hành động vở diễn. Đạo diễn có thẩm quyền quyết định sự sáng tạo phối hợp của các bộ môn nghệ thuật khác

a. Chủ
đề tư tưởng tác phẩm:
Chủ đề tư
tưởng tác phẩm có phù hợp với nhiệm vụ chính trị, xã hội đương thời hay không?
Qua ý đồ đạo diễn, khán giả có rút ra được bài học kinh nghiệm bổ ích cho cuộc
sống hay không?
b.
Nhiệm vụ tối cao của vở diễn:
khi đọc xong
kịch bản đạo diễn phải trả lời được câu hỏi: “Dàn dựng vở này, nhằm mục đích
gì? Có phù hợp và cần thiết cho tình hình hiện nay hay không?”. Khi đã xác định
được kịch bản đạo diễn tiến hành cho diễn viên đọc kịch bản khi cần thiết có thể lấy một vài ý kiến của diễn viên xem cảm thụ
ban đầu có thống nhất với cảm thụ vở diễn của mình không?
Sau khi nghe
tâm tư của diễn viên, người đạo diễn mới “mổ xẻ” tác phẩm.… đạo diễn sẽ phân
vai hoặc đưa kịch bản cho diễn viên tự nhận vai xem vai nào phù hợp với tính
cách của mình …có gì chưa thông suốt thì cần trao đổi với đạo diễn để phân
tích, xác định xâu chuổi hành động. Đây là phần việc làm trước khi cho thoại
lời ghép vở.
Bước vào dàn dựng, mới
vận dụng các yếu tố kỹ thuật đạo diễn gồm:
- Xử lý không gian
- Xử lý thời gian
- Xử lý điều độ sân khấu
- Xử lý hình tượng sân khấu
- Xử lý không khí sân khấu
- Xử lý tiết tấu sân khấu
- Xử lý âm nhạc – xử lý tiếng nói, tiếng hat …
- Xử lý tiếng động – xử lý đạo cụ
- Xử lý âm thanh, ánh sang …
*
Dàn dựng trải qua 3 bước:
-
Dựng thô từng lớp.
-
Chạy đường dây.
-
Sơ duyệt
Sau khi trải
qua 3 bước, đạo diễn làm việc với hội họa để định hình bài trí sân khấu, may
sắm phục trang, phối hợp với nhạc sĩ để làm rõ nhạc tính cách, nhạc nền cũng
như làm việc cụ thể với bộ phận tiếng động, bộ phận khói lửa (nếu có).
Khi hoàn thành các công việc trên thì tổ chức tổng duyệt và báo cáo để xin ý kiến chỉ đạo.

III. Nghệ
thuật diễn viên:
Diễn viên là
trung tâm của sân khấu. Mọi sự sáng tạo của bộ môn nghệ thuật phối hợp đều tập
trung hướng vào phục vụ cho sự sáng tạo của diễn viên thể hiện, hóa thân thành
nhân vật. Yêu cầu người diễn viên trước khi lên sàn tập, sàn diễn phải hiểu
được nhiệm vụ, tính cách của nhân vật mình đảm nhận; Phải phân biệt được đâu là
tôi diễn viên, đâu là tôi nhân vật. Tốt nhất là phải nắm và hiểu được các kỷ
thuật cơ bản của nghệ thuật diễn viên gồm:
- Cảm thụ
- Phán đoán
- Hành động sân
khấu
- Giao lưu sân
khấu
- Thích ứng sân
khấu
- Liên hồi tưởng
- Tiếng nói sân khấu.
Tóm lại, để đua được một vở diễn tốt lên sân khấu, những người làm nghệ thuật cần phải tuân thủ theo quy trình và có những sáng tạo thực sự
T&G Media - Đơn vị xây dựng và biên đạo các vở diễn kịch nội bộ, truyền hình, sân khấu:
Hotline : 0973829.916 - 0912.008.331
Email: Giangpt.vtv@gmail.com
